Sprzedaż własnoręcznie wykonanych mebli, a może sprzedaż namalowanych w wolnej chwili obrazów, które od dawna zalegały na strychu czy może firma kurierska? Po tym jak wybierzecie właściwą branżę, w której chcecie działać i już wiecie, że chcecie stać się przedsiębiorcą przychodzi pora na podjęcie decyzji o formie w jakiej rozpoczniecie pierwszą działalność gospodarczą. Każdy rodzaj Waszej aktywności na rynku różni się od siebie kosztami z tym związanymi czy też możliwymi formami opodatkowania. Dziś chciałam wam przybliżyć najważniejsze zagadnienia, o których powinniście wiedzieć zakładając JEDNOOSOBOWĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ.
Jednoosobowa działalność gospodarcza to podstawowa forma działalności dla ludzi, którzy stawiają dopiero pierwsze kroki w biznesie i nie mają na horyzoncie żadnych potencjalnych wspólników ani inwestorów. Jest to najprostsza forma, której założenie wymaga minimum formalności, jej prowadzenie nie wiąże się ze zbyt wieloma obowiązkami w porównaniu z innymi formami, a gdy taka działalność osiągnie sukces zawsze można ją przekształcić w spółkę. W praktyce należy pamiętać jednak o kilku bardzo istotnych kwestiach.
Od jakiegoś czasu ustawodawca idąc „na rękę” osobom, które dopiero po raz pierwszy zakładają własną działalność gospodarczą starał się zorganizować system jej rozpoczynania tak, aby maksymalnie skrócić wszystkie formalności do „systemu jednego okienka”. Udało się to jedynie połowicznie, ponieważ oprócz samego wniosku o wpis do rejestru, który jest obowiązkowy, aby móc w ogóle funkcjonować jako przedsiębiorca trzeba dopełnić jeszcze co najmniej kilku bardzo ważnych formalności.
Samo uruchomienie działalności odbywa się przez złożenie wniosku do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG). Jest to bezpłatne i można to zrobić w każdym dowolnym urzędzie miasta/gminy/dzielnicy bądź elektronicznie. Samo wypełnienie wniosku, którego wzór znajdziecie na stronie internetowej pod adresem https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/?F;1886f97b-43a9-4b16-b197-cc969b6917ba trwa około 30 minut. Jeśli nie pracowaliście nigdzie wcześniej albo nie prowadziliście wcześniej żadnej innej działalności złożenie tego wniosku to równocześnie wniosek o nadanie numeru NIP oraz REGON. Składając taki wniosek oprócz swojego dowodu osobistego należy przygotować informację dotyczące FIRMY waszej działalności, czyli nazwy, którą będziecie się posługiwać w relacji z kontrahentami, oznaczenie RODZAJU DZIAŁALNOŚCI, którą będziecie prowadzić, oznaczenie MIEJSCA w którym będziecie prowadzić działalność, wskazanie W JAKIEJ FORMIE BĘDZIECIE OPŁACAĆ PODATEK DOCHODOWY oraz FORMĘ WPŁATY ZALICZKI, jak również RODZAJ PROWADZONEJ DOKUMENTACJI RACHUNKOWEJ. Są to kluczowe zagadnienia dla każdego przyszłego biznesmena, warto dokładnie przemyśleć zanim udacie się do urzędu.
Jeśli chodzi o FIRMĘ waszej działalności to dla jednoosobowych działalności gospodarczych jedynym wymogiem jest to aby zawierała ona wasze imię i nazwisko. Do tego możecie dodać dowolne określenia. Jeśli jednak nie chcecie być wtórni i chcecie sprawdzić czy wymyślona przez was nazwa nie funkcjonuje już na rynku na stronie CEiDG ( http://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/) możecie wyszukać czy ktoś już zarejestrował działalność o takiej nazwie. Może to być pomocne szczególnie jeśli chcecie się wyróżnić w najbliższym otoczeniu.
Następnie musicie na potrzeby wniosku wskazać RODZAJ DZIAŁALNOŚCI w odniesieniu do KODÓW PKD, które zostały sformułowane. Na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju pod adresem https://www.biznes.gov.pl/tabela-pkd znajdziecie całą listę kodów, z których należy wybrać takie, które jak najlepiej będą określały to, co będziecie chcieli robić w ramach zakładanej działalności gospodarczej.
Równie istotny jest wybór MIEJSCA prowadzenia działalności, które wskażecie w rejestrze. Wiadomym jest, że na samym początku większość przedsiębiorców stara się minimalizować koszty, więc zastanawia się czy koniecznie musi wynajmować specjalnie przeznaczony na ten cel lokal czy może wskazać np. miejsce zamieszkania. Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, jedynym warunkiem jest tutaj to, aby posiadać TYTUŁ PRAWNY do takiego lokalu np. tytuł własności, umowa najmu, umowa dzierżawy, nieodpłatne użyczenie lokalu. Tutaj w ostatnim przypadku też należy zwrócić uwagę na jedną bardzo ważną kwestię. Jeśli lokal nie należy do Was i bezpłatnie udostępnienia go Wam ktoś z najbliższej rodziny (tzw. I i II grupa podatkowa z ustawy o podatku od spadków i darowizn) wówczas nie ma to żadnych skutków podatkowych. Jeśli jest to jednak osoba niespokrewniona – wówczas urząd skarbowy traktuje tą oszczędność jako Wasz przychód, który rodzi konsekwencje podatkowe! Dodatkowo warto wiedzieć, że prowadząc działalność w miejscu zamieszkania możecie wyznaczyć na ten cel cały lokal lub jego część np. jeden pokój. Taka decyzja może mieć jednak określone skutki podatkowe. Jeżeli prowadzicie działalność w cudzym lokalu (np. wynajętym mieszkaniu), musicie mieć zgodę właściciela na prowadzenie działalności. Wynika to z faktu, że lokal przeznaczony na cele działalności gospodarczej jest zazwyczaj obłożony wyższym podatkiem od nieruchomości.
Kluczową decyzją, którą musicie podjąć przed rozpoczęciem działalności jest wybór FORMY OPODATKOWANIA podatkiem dochodowym. Przy jednoosobowej działalności, w zależności od branży w której chcecie działać, możecie mieć do wyboru jedną z 4 opcji: zasady ogólne czyli takie same jak dla pracowników, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa. Każda z wymienionych przeze mnie opcji ma swoje plusy i minusy w zależności od Waszego biznes planu każda z nich, o ile jest dopuszczalna, może przynieść zarówno korzyści jak i niedogodności.
To jednak nie wszystko co koniecznie musicie zrobić zakładając swoją działalność. Po odejściu od „jednego okienka” musicie się udać jeszcze co najmniej do dwóch urzędów, aby zakończyć wszelkie niezbędne formalności.
Po pierwsze musicie w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności złożyć zgłoszenie do ZUS. Należy złożyć druk ZUS ZUA (gdy zakładana działalność jest jedynym Waszym źródłem dochodu) lub ZUS ZZA (gdy oprócz zakładanej działalności jesteście zatrudnieni na umowie o pracę i zarabiacie powyżej najniższej krajowej). Możecie to zrobić w dowolnym oddziale ZUS w całej Polsce.
Po drugie, przed założeniem działalności musicie ustalić czy będziecie VATowcami, czyli czy będziecie musieli odprowadzać podatek VAT. Dla niektórych rodzajów działalności jest to obowiązkowe. Co prawda sam wniosek do CEiDG stanowi ogólne zgłoszenie do Urzędu Skarbowego, jednak deklarację VAT trzeba złożyć osobno. Jeśli więc jesteście objęci VATem, najpóźniej dzień przed wystawieniem pierwszej faktury VAT musicie złożyć formularz/deklarację VAT-R. Właściwy dla tych celów jest, tak jak ogólnie podczas zgłoszenia, Urząd Skarbowy właściwy dla Waszego miejsca zamieszkania, a nie dla miejsca prowadzenia działalności. Warto na to zwrócić uwagę w sytuacji gdy w Waszej miejscowości jest kilka Urzędów Skarbowych, albo gdy mieszkacie w innej miejscowości niż będziecie prowadzić działalność.
Wszystkie przedstawione informacje to właściwie tylko podstawy tego co może wam się przydać, ale jednocześnie najważniejsze zagadnienia, które musicie opanować przed startem działalności. Co najważniejsze, wszystkie rejestracje i deklaracje są BEZPŁATNE. Na rynku funkcjonuje wiele firm, które wysyłają do młodych przedsiębiorców wezwania do opłat za umieszczenie ich w rejestrach bliźniaczo podobnych do oficjalnych jak CEiDG. Nie warto dać się zmanipulować takimi działaniami, jedynym rejestrem do którego wpis jest wymagany i obowiązkowy jest CEiDG, czyli Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Wszelkie pozostałe rejestry są dobrowolne i nie warunkują możliwości prowadzenia działalności. Jednoosobowa działalność gospodarcza ma niewątpliwie wiele zalet, chociażby uproszczona księgowość czy niskie koszty jej założenia i stosunkowo niewielki formalizm. Ma ona jednak również swoje minusy, warto więc przed podjęciem decyzji o wyborze formy prowadzenia działalności gospodarczej skonsultować się z profesjonalistą. Zachęcam do dyskusji, a w następnym wpisie przybliżę Wam formalności związane z założeniem spółki cywilnej oraz spółki jawnej.
